antepartum haemorrhage

      

         antepartum haemorrhage  

antepartum haemorrhage ; bleeding from or in to the genital trac . occuring from 24weeks of pregnancy and prior to the birth of baby

 

          dhiig baxa dhaca uurka horti

waa dhiig ka yimaada cawrada  24 week dabadee waqtiga uurka iyo kahor uurkaa foosha waa xaalad ku ah hooyada

hadaba xaaladan waa xalad khatar ku ah hooyo kastoo uurleh hadii hooyadaasi la la tacaali waayo waxay soo wajahaysaa xalaad dhimasho  iyada iyo ilmiheeda 

hooyada   waxa kula gudboon markaad aragtid dhiiga waa in aadaa xarunta caafimaad ee kuugu dhaw si adi iyo ilamahaaga loo badbaaadiyo

           maxaa sababa xaaladan dhiiga imaada waqtiga uurka 

 waxaa keena laba xaaladood oo qudha guud ahaan

1; dhaawac keena agagaarka cawrada ama hooyada oo shil gashay

2; qaybsanka madheerta oo sabatu xaalada khatareed ee placental preavia ama placental abruption

     Qaybaha dhiiga yimaada dhalmada horteed

  

1; placental praevia / meel khaldan inay kusamaysan madheertu

2; placental abruption / waa marka ay madheertu kala qaybsanto iyadoo ay halkaas uu  gidaarada  makaanka ay ku samaysantahy madheertu kal go iyo qaybsan kudhacayo kahor dhalasha ilamaha

                    dhiigbaxa aan lakala saari karin  kuu yahy

• show ; waa dhiig yar oo yimaada bilawga foosha sababta waa furitaanka makaanka
• cervicitis ; waa infagshan ama caabuqa makaaanka qaybtiisa hoosa ah
• trauma ;  dhaawac ku imaaada hooyoda sida shil dhicad aanay filaneyn
• genital tumours ; cawrada oo qofka buro kuyeesho 
• genital infection ; cawrada  aga gaarkeeda oo caabuq ama infagshan kudhaco
• vasa praevia ; waa xaalad yar oo aad u khatara waxayna dhacdaa waqtiga uurka taas oo ku hogaamisa dhiig bax badan   

                         saamaynta xaalada ilmaha

Dhimashada uur jiifka  iyo xaalada darnaashiyo caafimaad wxa xaaladahaas oo dhan saba

baya ama gor uqaadaya dhiig baxa xad dhaafka ah ee  waqtiga uurka 

1.        neonatal death ; waa dhimashada ku timaada ilmaha maalintuu dhashay ilaa laga gaadho 28 cisho ayaa luugu yeedha neanatal death waxana  laga dhaxlaa dhibaatada dhiig baxa foosha horteed  yimaada
2. still birth ; waa xaalad uur jiifku uu kubakhtio caloosha hooyada waxay xaaladan  dhacdaaa dabadii 20and 24 and 28weeks hooyado waqtiyadan waxay dareenta inay murugo waayitaanka  ilmeeed  waxay keenta kala go aa madheertu in uu uur jiifku sidkisa uu ka yaryahy  waxa la so darsaysa ilmaha yar wakhtiyada qaar oxygen tiisa oo yarata  nitijada ka dhalanaysa oxygen yaranta jirta darteed   waxa  aad u dhawac maya neerfaha iyo maankiisa .  

                              Indho in dhaaynta loo sameeynayo hooyada xaladeeda

1. hooyada ka qaad waraysi sido kle waydii in carrurtedi hore  inay ku dhici jirtay xaaladan dhiig baxeed 
2. in dho in dhee seeska cafimaad. eeg hooyada heer kulkeda jidhka  sido kle waxa eegta garaaca wadnaheda waxanad eegta oxygenteda iyo cadaadiska dhiiga ee u ku marayo jidhka  waxa lagu dhaha afka qaladeed xaladan (blood pressure") 
3. Eeg dhiiga lumay  .sido kle waydii hooyada ila xiliga uu socday dhiigu   sido kle waydii dhiigu in uu xin jiro la haa .
4. ku fuli hoohada in aad caloosheda aad egtid ado ka eegaya calamadaha foosha ; sida  nabarka iyo sidka ay tahy  sido kle u samee cawrada iyo malawadka badhitaan adoo si gaara uga eegaya bawasiir 
5. wakhtiyada qaar waxa dhaca dhiig bax kuna dhaca hooyada  loona malenayo dhiig baxa inu ka yimi cawrada waxayba noqon karta xaladan dhiig baxeed bawaasiir ama kaadida dhiigu la socdo ,hadaba umulusooyinku waa in ay si gaara  ukla soocan nuucyada xanuunka ee keni karaya dhiig baxa .waa inay aad iyo aad uga taxadiran badhitaanka iyo su aaalaha ay waydinayan

                              Eegida xaalada ialmaha yar

• waydii hooyada dhaq-dhaqaaqa usamaynayo uur jiifku  in uu noolyahy
• DHagayso dhaq -dhaqaaqa ilmaha yar  sido kle computre saar si aad uga hesho maclumaad dheeriya
• hadi hooyadu guriga joogto sido kle dhiig bax badana uu jiro hasiin hooyada  doorasho. umulisadu waa in ay u gudbisa dhakhtarka sida ugu dhakhsaha badan ee xaladeeda ku xidhan  ku taager hooyada daawoyin   hadii dhiig baxedu yahy mid daran .waxa dhici karaysa in uu miirku hooyadu tago si hadaba talooyin ,iyo niyad dhisin qoyska hooyada .
• Sido kale dareere badan  ka siii xididka  kar-jabinta ku haboon sii kuna shub dhiig hadii ay ubaahantahy  u gudbi dhakhtarka sida ugu haboon.
• maaraynta dhiig baxa uurka hortii waxay ku xidhanthy sida loo qeexo badhitanka